SAMİ ÖNAL (Yayına Hazırlayan)
27 Haziran 1938’de Oltu’da doğdu. İlkokulu Pasinler, Oltu ve Diyadin’de, ortaokul ve liseyi Kars’ta okudu. 1958’de Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne askeri öğrenci olarak girdi. Burayı bitirdikten sonra sırasıyla Erzincan Askeri Lisesi, Çankırı Astsubay Hazırlama Okulu ve Kuleli Askeri Lisesi’nde Edebiyat öğretmenliği, Ayazağa 3’üncü Kolordu Karargâhı’nda Protokol Subaylığı yaptı. 1983’te kendi isteğiyle emekli olup Kadıköy’de sahaflığa başladı. Ayrıca gazete ve dergilerde araştırma yazıları ile birlikte çok sayıda kitap yayınladı. 2008’de İsviçre’de kalp krizi sonucu vefat etti.
ESERLERİ:
Milli Mücadele’de Oltu, Ankara, Ayyıldız Matbaası, 1968
İstanbul Nasıl Eğleniyordu? (Ekleme ve notlarla, Refik Ahmet Sevengil’den yeni yazıya çeviri) İstanbul, İletişim Yayınları, 1998,4. baskı
Eski İstanbul, (Ahmet Refik Altınay’dan) İstanbul, İletişim Yayınları, 1998
İstanbul’da Suyun Tarihi, (Prof. Dr. Haydar Kazgan ile birlikte) İstanbul, İletişim Yayınları, 1999
Sarıkamış, (Köprülülü Şerif Bey’den), İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2003, 4. baskı
TBMM Gizli Celse Zabıtları, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2000, 3. baskı, 4 cilt
Sayyâdane Bir Cevelân-Beykoz’dan İzmit Körfezi’ne Bir Av Gezintisi, (Ahmet Mithat’tan) İstanbul, İletişim Yayınları, 2001
Hüsrev Gerede’nin Anıları, İstanbul, Literatür Yayıncılık, 2003, 4. baskı
Sadettin Paşa’nın Anıları, İstanbul, Remzi Kitabevi, 2004, 2. baskı
Tiryaki Sözleri, (Cenap Şahabettin’den) İstanbul, Şimşek Yayınları, 2005
Tuğgeneral Ziya Yergök’ün Anıları, Sarıkamış’tan Esarete, İstanbul, Remzi Kitabevi,2005 (1-8. Baskı)
Tuğgeneral Ziya Yergök’ün Anıları, Harbiye’den Dersim’e, İstanbul, Remzi Kitabevi,2006
“Büyük yazarlar ve büyük askerler savaş gerçeğine farklı bir açıdan yaklaşıyorlar. Ziya Yergök de bu kategoride yer alıyor. Kitabında hamaset yok, yalan yok, propaganda yok, abartma yok. Ruslara karşı canını dişine takarak savaşıyor ama gözlemleri tarafsız… Enver Paşa’nın yanlışlarını tek tek sergiliyor.”
Zülfü Livaneli: Vatan Gazetesi, 22/2/2006 Evet, Okunması gereken bir kitap… Nerelerden geçip bugünlere ulaştığımızı bilmemiz için, Ziya Yergök gibi özverili insanlara ne denli borçlu olduğumuzu anlamamız için…” Oktay Akbal: Cumhuriyet, 08/1/2006 “Esaret bile Sarıkamış’tan daha iyiydi”. Daha başlamadan kaybedilmiş bir savaşı anlatıyor Yergök. Anlatırken de yapılan yanlışları dürüstçe ortaya koyan ve eleştiren, askerlerin psikolojisine ve insan yönlerine önem veren, yaşanan çaresizliği süsleyip çarpıtma çabası gütmeden savaşın sefilliğini bütün çıplaklığıyla ortaya koyan bir yaklaşım sergiliyor.” Zeynep Aksoy: Radikal Kitap, 06/1/2006 “Sarıkamış olayı, Sami Önal’ın da “Önsöz”de değindiği gibi, ülkemizin yakın tarihinde yaşanmış gerçek bir felaketti. Bir yaşamın hüzün ve acı veren yanları bu kitapta bir fotoğraf gibi karşıma çıktı. Yüreğimde derin bir sızı hissettim. İçim acıdı!” Hikmet Çetinkaya: Cumhuriyet, 11/1/2006 “Ziya Yergök’ün anıları birçok bilinmeyeni gün ışığına çıkarıyor.” Öner Ciravoğlu, Cumhuriyet, 09/11/2005 “Sarıkamış’tan sonra “savaş sonrası travması” o kadar büyük olmuştur ki, dönenler hiç konuşmadığı gibi çok az subay anılarını tutmuştur. Bazı anılara Ruslar tarafından el konulmuş, bazı anıları yazanlar hayatını yitirdiği için yerine ulaşmamış, bazı anılar tutanlar tarafından tekrar okumaya bile cesaret edemedikleri için sandıklarda torunlara kalmıştır. Kimi Sarıkamış anılarının halen sahaflarda keşfedilmeyi bekliyor olması bana utanç verdiği için, Ziya Bey’in torunlarına ve anıları günümüz yazısına çeviren Rahmetli Sami Önal’a minnet ve teşekkürlerimi sunuyorum.” Prof. Dr. Bingür Sönmez, 11.09.2019 Sarıkamış Dayanışma Grubu Kurucu Başkanı