Salih Özbaran
1940 Turgutlu doğumlu. Manisa Lisesi (1958), İstanbul Üniversitesi Tarih Bolumu ve Yüksek Öğretmen Okulu mezunu (1963). Doktora tezi: Londra Üniversitesi (1969). 1977 yılında doçent, 1982’de profesör oldu. İstanbul, Ege ve Dokuz Eylül üniversitelerinde çalıştı (1979- 1998). Cambridge Üniversitesi’nde ziyaretçi profesör olarak dersler verdi, seminerlere katıldı (1999-2000).
Yayımlanmış kitapları:
Tarih ve Öğretimi (1992);
The Ottoman Response to European Expansion (1994);
Tarih, Tarihçi ve Toplum (1997);
Güdümlü Tarih (2003);
Sınırdaki Osmanlı (2004);
Bir Osmanlı Kimliği (2004);
Portekizli Seyyahlar (2007);
Osmanlı’yı Özlemek ya da Tarih Tasarlamak (2007);
Ottoman Expansion towards the Indian Ocean (2009);
Geçmişi Güncelleştirmek (2011);
Tarihçilik Zor Zanaat (2015);
Tarihçi ve Doğa (2021).
Osmanlı Aidiyetleri ve Türk Kimliği (2023)
Bölgesel tarih (Kasaba/Turgutlu) kitapları:
Küllerinden Doğan “Kasaba” Turgutlu (2013);
Fotoğraflarla Konuşan Kasaba: Turgutlu (2015);
Çaldağı: Kasaba’mdaki Darbe (2018);
Kasaba Yazıları (2021).
Editörlük yaptığı kitaplar:
Cengiz Orhonlu, Osmanlı İmparatorluğu’nda Şehircilik ve Ulaşım (1984);
Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları (1995); V. J. Parry, Richard Knolles’s History
of the Turks (2003); Türk Denizcilik Tarihi 1. cilt, İdris Bostan ile (2009).
Çeviri kitabı:
David Thomson, Tarihin Amacı (1983).
Kimlik konusu son yıllarda gerek Osmanlı İmpara-
torluğu’nda algılandığı biçimleriyle gerekse Türkiye Cumhuriyeti’nde inşa edildiği şekilleriyle çok tartışılan bir mesele olmuştur. Bir yandan akademik çalışmaların bilimsel uğraşlarına konu yapılmakta; diğer yandan siyaset çevrelerinde, özellikle de iktidardakilerin kendilerini tarihî ve şanlı geçmişe dayandırmak istediklerinde kullanılmıştır. Ve topluma en yakın sayılan medya kanallarıyla yön vermeye giriştiklerinde kimlik devreye sokulmuş, işlenmiş, yönlendirilmiştir.
Bu kitapçık, öncelikle 14-17. yüzyıllar çerçevesinde Osmanlı İmparatorluğu’ndaki aidiyet kavramları üstüne -kimi tarihçilerin değerlendirmeleri başta olmak üzere- yeni bilgiler ekleme amacındadır. Bu bağlamda da Türkiye Cumhuriyeti’nde inşa edilen kimlik tanımı üstünde durulmakta; “Türk Kimliği” kavramını ve onun içine aldığı (dil, din, etnisite / ırk vb) kültür öbeklerini yok saymayan yaklaşımları değerlendirmektedir. Ayrıca “Türk” ve “Türkiye” tanımlamalarının gerek Osmanlı yönetim kadrolarındaki gerekse Batı dünyasındaki övgülü ve bir o kadar da aşağılayıcı (pejoratif) yaklaşımları göstermeye çalışmaktadır.
